حساب سرمایه (به انگلیسی Capital account) به حساب ملی گویند که یکی از دو حساب زیر‌مجموعه تراز پرداخت بوده و بیانگر تغییر در مالکیت دارایی‌های کشور است.
حساب سرمایه یعنی خالص سرمایه‌گذاری‌های خارجی در داخل کشور است، بدان معنا که چنانچه این حساب مثبت باشد حاکی از افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در داخل کشور است. حساب سرمایه بعلاوه حساب جاری تشکیل دهنده تراز پرداخت کشور می‌باشند.
حساب سرمایه در اقتصاد بین‌المللی بخشی از تراز پرداخت ها است که سوابق همه تراکنش‌ها بین نهادهای یک کشور با نهادهای کل دنیا را ثبت می‌کند.
این تراکنش‌ها شامل واردات و صادرات کالا، سرویس‌ها و سرمایه و همچنین نقل و انتقال پرداخت‌ها مانند کمک‌های خارجی و وجوه ارسالی است.
تراز پرداخت‌ها (balance of payments) از حساب سرمایه و یک حساب جاری تشکیل شده است. در یک تعریف دقیق‌تر، حساب سرمایه را می‌توان به حساب مالی (financial account) و حساب سرمایه (capital account) تقسیم کرد.
در حسابداری، حساب سرمایه ارزش خالص یک کسب و کار را در نقطه زمانی خاص نشان می‌دهد.
تغییرات در تراز پرداخت‌ها همچنین می‌تواند سرنخ‌های زیادی درباره سطح سلامت نسبتی اقتصاد یک کشور و پایداری آن ارائه دهد.
حساب سرمایه نشان می‌دهد که آیا یک کشور در حال ورود کردن سرمایه است یا خارج کردن آن. تغییرات بزرگ در حساب سرمایه می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که آن کشور چقدر برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب است و تاثیر بزرگی روی نرخ تبدیل ارز آن کشور داشته باشد.
زیرا کل تراکنش‌های ثبت شده در تراز پرداخت‌ها، مجموع صفر دارد، کشورهایی که کسری تجاری بزرگی ( trade deficits) دارند مانند ایالات متحده آمریکا، باید طبق این تعریف دارای مازاد حساب سرمایه باشند. این موضوع به این معناست که در مقایسه با خروج سرمایه، ورود سرمایه به کشور بیشتر است و خارجیان بیشتری اقدام به خرید دارایی در آمریکا کرده‌اند.
از ویکی‌پدیا:
در اقتصاد کلان و امور مالی بین‌المللی حساب دارائی یا حساب سرمایه یا حساب مالی یکی از اجزای اصلی تراز پرداخت‌ها است.در حالی که حساب جاری بیانگر درآمد خالص یک ملت است، حساب دارایی بیانگر میزان مالکیت آن ملت به سرمایه موجود است.
هر مازاد در حساب دارایی به معنای جریان داشتن سرمایه به درون کشور است اما برخلاف مازاد در حساب جاری، این مازاد می‌تواند به معنای قرض گرفتن دولت از موسسات و کشورهای دیگر یا فروختن دارایی‌ها بجای درآمد باشد.
هرگونه کسری در حساب دارایی می‌تواند به علت در جریان بودن سرمایه بسوی خارج از کشور باشد اما همچنین می‌تواند به معنای افزایش ادعای یک ملت روی دارایی‌های خارجی باشد.
حساب دارایی می‌تواند بصورت زیر محاسبه شود: حساب دارایی = تغییرات در مالکیت خارجیان بر دارایی‌های داخلی – تغییرات در مالکیت مردم کشور بر دارایی‌های خارجی
این فرمول می‌تواند بصورت زیر نیز نوشته شود: حساب دارایی = سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی + سرمایه‌گذاری سبد سرمایه‌گذاری (Portfolio Investment) + دیگر سرمایه‌گذاری‌ها + اندوخته سرمایه‌گذاری
حساب جاری کشور یا Country’s current account یکی از حساب‌های زیر‌مجموعه تراز پرداخت کشور است که بیانگر مابه‌التفاوت پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کشور است.
حساب جاری که نشانگر سلامت اقتصادی کشور است شامل خالص صادرات خدمات و کالا (صادرات پس از کسر واردات)، خالص درآمدهای سرمایه‌گذاری شده و خالص تراکنش‌های جاری مالی است.
حساب جاری مثبت کشور بدان معناست که کشور وام‌دهنده بوده و حساب جاری منفی کشور بدان معنی است که کشور بدهکار است.
حساب جاری کشور متاثر از فاکتورهای مختلفی است که عبارتند از: سیاست‌های صادراتی و وارداتی، نرخ برابری ارز، حساب ذخیره ارزی، نرخ تورم و سیاست‌های رقابتی.
اصلی‌ترین و تعیین‌کننده ترین عامل حساب جاری کشور خالص صادرات (صادرات پس از کسر واردات) است و لذا در دوره‌های توسعه اقتصادی ارزش حساب جاری کشور متناسب با نرخ توسعه اقتصادی افزایش می‌یابد.
برابری نرخ ارز نیز تاثیر بسزایی در ارزش حساب جاری کشور دارد. چنانچه ارزش ارز کشور افت داشته باشد اجناس تولید داخلی به همان تناسب برای خریدار خارجی کاهش قیمت داشته و ارزان‌تر خواهد شد و این امر باعث جذابیت بازار و اجناس و خدمات برای کشور خارجی خواهد بود و این تنها به معنای افزایش صادرات و کاهش واردات است.