حساب سرمایه (Capital account)

حساب سرمایه (به انگلیسی Capital account) به حساب ملی گویند که یکی از دو حساب زیر‌مجموعه تراز پرداخت بوده و بیانگر تغییر در مالکیت دارایی‌های کشور است.

حساب سرمایه یعنی خالص سرمایه‌گذاری‌های خارجی در داخل کشور است، بدان معنا که چنانچه این حساب مثبت باشد حاکی از افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در داخل کشور است. حساب سرمایه بعلاوه حساب جاری تشکیل دهنده تراز پرداخت کشور می‌باشند.

شرح کامل‌تر حساب سرمایه

حساب سرمایه در اقتصاد بین‌المللی بخشی از تراز پرداخت ها است که سوابق همه تراکنش‌ها بین نهادهای یک کشور با نهادهای کل دنیا را ثبت می‌کند.

این تراکنش‌ها شامل واردات و صادرات کالا، سرویس‌ها و سرمایه و همچنین نقل و انتقال پرداخت‌ها مانند کمک‌های خارجی و وجوه ارسالی است.

تراز پرداخت‌ها (balance of payments) از حساب سرمایه و یک حساب جاری تشکیل شده است. در یک تعریف دقیق‌تر، حساب سرمایه را می‌توان به حساب مالی (financial account) و حساب سرمایه (capital account) تقسیم کرد.

در حسابداری، حساب سرمایه ارزش خالص یک کسب و کار را در نقطه زمانی خاص نشان می‌دهد.

تغییرات در تراز پرداخت‌ها همچنین می‌تواند سرنخ‌های زیادی درباره سطح سلامت نسبتی اقتصاد یک کشور و پایداری آن ارائه دهد.

حساب سرمایه نشان می‌دهد که آیا یک کشور در حال ورود کردن سرمایه است یا خارج کردن آن. تغییرات بزرگ در حساب سرمایه می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که آن کشور چقدر برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب است و تاثیر بزرگی روی نرخ تبدیل ارز آن کشور داشته باشد.

زیرا کل تراکنش‌های ثبت شده در تراز پرداخت‌ها، مجموع صفر دارد، کشورهایی که کسری تجاری بزرگی ( trade deficits) دارند مانند ایالات متحده آمریکا، باید طبق این تعریف دارای مازاد حساب سرمایه باشند. این موضوع به این معناست که در مقایسه با خروج سرمایه، ورود سرمایه به کشور بیشتر است و خارجیان بیشتری اقدام به خرید دارایی در آمریکا کرده‌اند.

از ویکی‌پدیا:

در اقتصاد کلان و امور مالی بین‌المللی حساب دارائی یا حساب سرمایه یا حساب مالی یکی از اجزای اصلی تراز پرداخت‌ها است.در حالی که حساب جاری بیانگر درآمد خالص یک ملت است، حساب دارایی بیانگر میزان مالکیت آن ملت به سرمایه موجود است.

هر مازاد در حساب دارایی به معنای جریان داشتن سرمایه به درون کشور است اما برخلاف مازاد در حساب جاری، این مازاد می‌تواند به معنای قرض گرفتن دولت از موسسات و کشورهای دیگر یا فروختن دارایی‌ها بجای درآمد باشد.

هرگونه کسری در حساب دارایی می‌تواند به علت در جریان بودن سرمایه بسوی خارج از کشور باشد اما همچنین می‌تواند به معنای افزایش ادعای یک ملت روی دارایی‌های خارجی باشد.

حساب دارایی می‌تواند بصورت زیر محاسبه شود: حساب دارایی = تغییرات در مالکیت خارجیان بر دارایی‌های داخلی – تغییرات در مالکیت مردم کشور بر دارایی‌های خارجی

این فرمول می‌تواند بصورت زیر نیز نوشته شود: حساب دارایی = سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی + سرمایه‌گذاری سبد سرمایه‌گذاری (Portfolio Investment) + دیگر سرمایه‌گذاری‌ها + اندوخته سرمایه‌گذاری

تراز پرداخت‌ها (Balance of Payments)

تراز پرداخت‌ها (به انگلیسی Balance of Payments)  به اختصار BOP به گزارشی گویند که حاوی خلاصه معاملات اقتصادی کشور در سطح بین‌المللی است.

تراز پرداخت‌ها که به نام تراز پرداخت‌های بین المللی نیز شناخته می‌شود شامل معاملات بین‌المللی کشور بوده که انواع آنها عبارتند از: کالا، خدمات، درآمد، و  بدهی و بستانکاری‌های مالی. تراز پرداخت‌ها بطور کلی شامل دو حساب مختلف است که اقلام یاد شده با توجه به ماهیت زیر‌مجموعه آنها قرار خواهند گرفت، که عبارتند از: 1- حساب جاری و 2- حساب سرمایه

حساب جاری شامل اقلامی چون کالا ، خدمات، درآمدهای سرمایه گذاری و تراکنش‌های جاری است، در حالیکه حساب سرمایه شامل تمامی معاملات مربوط به ابزارهای مالی است.

شایان ذکر است با وجود اینکه اسم این تراز تراز پرداخت‌ها است ولی این ترازنامه شامل مبلغ پرداختی و دریافتی نیست و تراز پرداختی تنها حاکی از معاملات است و تراز پرداخت‌ها نباید به عنوان خالص پرداختی تلقی گردد.

تراز پرداخت‌ها معمولا نقش اساسی در سیاست‌های اقتصادی ایفا می‌کنند بطوریکه سیاست‌گذاری‌های اقتصادی با هدف تاثیر در تراز پرداخت طراحی و تعیین می‌شوند و در نهایت تاثیر سیاست‌ها و ابزار اقتصادی نیز در تراز پرداخت منعکس می‌شوند.