| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول Bad debt reserve میزان ذخیره‌ای که براساس روش‌های متداول و پذیرفته شده حسابداری در خصوص مطالبات و اسناد دریافتنی در حساب‌ها ایجاد می‌گردد را نشان می‌دهد. به هنگام ایجاد ذخیره جهت مطالبات مشکوک الوصول و همچنین سوخت مطالبات مزبور این حساب مـورد ثبت قرار می‌گیرد.
می‌دانیم که گاهی بدهکاران ما قادر به پرداخت بدهی خود نیستند در دنیای تجارت عملا بعضی مطالبات وصول نمی‌شوند.
در حسابداری یک دیدگاه محافظه‌کارانه وجود دارد که سعی می‌شود مطالباتی که مشکوک به وصول آنها هستیم شناسایی کنیم و ذخیره ای را از این بابت در حساب‌ها منظور نماییم که به آن ذخیره مطالبات مشکوک الوصول گویند.
اقلام قابل درج در این حساب بشرح زیر می‌باشند :
بستانکار: مبالغ مربوط به ایجاد ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول در این حساب بستانکار و حساب هزینه مطالبات مشکوک الوصول بدهکار می‌گردد.
بدهکار: مبالغ مربوط به مطالبات مشکوک الوصول و لاوصول در این حساب بدهکار و متقابلا حساب های دریافتنی تجاری بستانکار می‌گردد .
سایر نکات :
1- ذخیره مطالبات مشکوک الوصول جزء حسابهای کاهنده دارائی‌ها می‌باشد و در صورت‌های مالی بایستی از حسابهای دریافتنی کسر و خالص آن منعکس گردد . به همین دلیل حساب آن در گروه دارائی‌های جاری طبقه‌بندی و انعکاس یافته است.
2- در صورتی که شرکت موفق شود تمام یا قسمتی از مطالبات سوخت شده را وصول نماید بایستی ابتدا معادل مبلغ وصول شده حساب ” ذخیره مطالبات مشکوک الوصول “ بستانکار و حساب مربوطه در سر فصل ” حسابهای دریافتنی تجاری ” بدهکار گردد و سپس با مبلغ دریافتی تسویه شود .
3- در صورتی که از روش حذف مستقیم در رابطه با سوخت مطالبات استفاده شود طریقه اشاره شده بشرح بند 2 فوق که با روش ذخیره منطبق باشد مورد ندارد و بایستی به هنگام سوخت مطالبات مبلغ مربوطه از حساب‌ها خارج و به عنوان مطالبات سوخت شده در حساب انعکاس یابد.
مطالبات مشکوک الوصول یا Bad Debt در حسابداری بر اساس اصل محافظه‌کاری ( اصول محدود‌کننده ) و اصل مقابله یا تطابق هزینه‌ها با درآمدها ( اصول اساسی ) ، قسمتی از حساب های دریافتنی ( مطالبات ) که نسبت به وصول آنها در آینده مشکوک هستیم شناسایی نموده و ثبت‌های حسابداری مربوط به آن را در دفاتر وارد می‌کنیم .
در ادامه این مبحث به چگونگی ایجاد ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ومطالبات سوخت شده در پایان دوره مالی می پردازیم.مطالبات ازنظر امکان وصول یا عدم وصول به 3 دسته تقسیم میشه :
الف ) حتمی الوصول : حتما وصول می شوند وامکان عدم وصول آنها صفر است.
ب ) لاوصول : امکان وصول آنها تقریبا صفر وناممکن است.
ج ) مشکوک الوصول :دروصول یاعدم وصول آنها مشکوک ومردودیم.
شیوه های حذف مطالبات سوخت شده از دفاتر وحسابها:
الف ) روش حذف مستقیم مطالبات سوخت شده.
ب ) روش استفاده از حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول.
روش حذف مستقیم : دراین روش هرگاه تمام یا قسمتی از مطالبات موسسه سوخت شده واز دفاتر حذف شود ثبت زیر در دفاتر انجام می شود.
هزینه مطالبات سوخت شده ****
حسابهای دریافتنی ****
هزینه مطالبات سوخت شده درپایان دوره در ردیف سایر هزینه ها وبه سود ( زیان) بسته می شود.مطابق این روش هرگاه مطالبات سوخت شده ای که از دفاتر حذف شده اند مجددا وصول شوند لازم است ثبت های زیر صورت پذیرد:
ثبت امکان وصول مطالبات سوخت شده :
حسابهای دریافتنی ****
هزینه مطالبات سوخت شده *****
ثبت وصول آن مطالبات :
صندوق/بانک ****
حسابهای دریافتنی ****
حال در صورت وصول این مطالبات سوخت شده در سال یا سالهای مالی بعد از دوره مالی می بایست ثبت زیر انجام شود:
ثبت احیای مجدد مطالبات سوخت شده:
حسابهای دریافتنی ****
سایر درآمدها ****
و جهت وصول آن ثبت زیر:
صندوق/بانک ****
حسابهای دریافتنی ****
روش حذف مستقیم روش ساده ای است که در بسیاری از موسسات کوچک قابل اجرا است ولی با اصول حسابداری مغایراست .این روش دواصل واقعیت وتطابق را خدشه دار می کنه یعنی اصول را در نظر نمی گیرد.
تذکر:درتمام موسسات بزرگ وکوچک درسال اول تاسیس روش مورد استفاده برای حذف مطالبات سوخت شده روش حذف مستقیم است.
روش حذف مطالبات سوخت شده با استفاده از حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول : مطابق این روش هرگاه تمام یا قسمتی ازمطالبات موسسه ای سوخت شود جهت حذف آن حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بدهکار و حسابهای دریافتنی را بستانکار می کنیم.
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ****
حسابهای دریافتنی ****
براساس این روش هرگاه مطالبات سوخت شده قبلی مجددا وصول شوند ( چه در این دوره مالی وچه در دوره های مالی آتی ) لازم است ثبت ها زیر انجام شوند:
ثبت احیای مجدد مطالبات سوخت شده باتوجه به این روش:
حسابهای دریافتنی ****
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ****
ثبت وصول آن مطالبات :
بانک/صندوق ****
حسابهای دریافتنی ****